Gisteren (13 november) een razend interresante aflevering van Netwerk, ditmaal verzorgd door de KRO:
De psyche van een zelfmoordterrorist
BBC
Verscheidene wetenschappers (voornamenlijk forensisch psychologen) kwamen aan het woord die allemaal onderzoek hadden verricht naar het fenomeen zelfmoordterrorisme. Een Israëli die iedere Palestijnse zelfmoordcommando in kaart heeft gebracht, een Engelsman die studie heeft gedaan naar de mannen die zich 7/7 hebben opgeblazen in de Londense metro en een Amerikaan. De bevindingen en resultaten van hun onderzoeken vertoonden fascinerende overeenkomsten en (voor mij)verrassende resultaten.
Allereerst is zelfmoordterrorisme absoluut niet toe te schrijven aan (een)religie. Voor 11 september waren de meeste zelfmoordaanslagen door de Tamil-tijgers op Sri Lanka gepleegd, een a-religieuze, politieke organisatie. De opvatting dat religieus-fundamentalisme tot zelfmoordterrorisme leidt blijkt niet juist.
Uit onderzoek blijkt verder dat terrorisme-cellen niet worden opgericht door een overkoepelende organisatie als Al-Qaeda maar vaak uit zichzelf ontstaan en zich pas later aansluiten. Theorieën over rondreizende radicale imans die indoctrineren, organiseren en weer vertrekken worden hiermee naar de prullenbak verwezen.
Maar wat maakt het dan dat personen uiteindelijk zover radicaliseren dat ze bereid zijn een zelfmoordaanslag te plegen? Volgens de conclusies van deze wetenschappers zijn groepsprocessen van essentieel belang. Mensen die zich in een bepaalde groep bevinden, gaan steeds meer elkaars gedrag kopiëren, al drijft het gedrag tegen de natuur in (
proef van Ash) Verbanden binnen een groep kunnen zelfs sterker worden dan biologische familiebanden. Het is dan ook niet verrassend dat bijna alle zelfmoordaanvallen berusten op groepspsychologie.
Pas als een dergelijke groep uit zichzelf is geradicaliseerd, wordt er meestal pas (door de groep zelf) contact gezocht met een organisatie als Al-Qaeda. In 15% tot 20% worden deze groepen maar gerekruteerd, vaak worden zij afgewezen of slaagt het contact niet.
Deze documentaire heeft mij op verschillende punten totaal verrast. Heel veel dingen die ik aannemenlijk achtte met betrekking tot het
hoe en
waarom van zelfmoordterroristen worden 'opgeblazen' (

), een bijzonder fascinerende aflevering...